FIP is een virusziekte, die veroorzaakt wordt door een gemuteerd coronavirus. Het feline coronavirus (FcoV) is in eerste instantie onschuldig en veroorzaakt alleen wat lichte diarree, maar als het muteert kan de ziekte FIP ontstaan. De meeste katten maken in hun leven wel eens een infectie door met het coronavirus.
Binnen sommige kattenpopulaties zijn zelfs bij 80-90% van de katten antilichamen tegen het coronavirus gemeten; deze katten zijn dus ooit in aanraking geweest met het coronavirus.
1-5% van de seropositieve katten zal FIP kunnen ontwikkelen.
Een deel van de katten, die ooit een infectie met corona hebben doorgemaakt kan drager blijven, het virus blijft dan aanwezig in het lichaam. Deze katten zijn hier niet ziek van maar ze kunnen het virus wel verspreiden.
Onder bepaalde omstandigheden zal het coronavirus, dat nog in het lichaam aanwezig is, gaan muteren tot een kwaadaardige variant. We spreken dan van FIP.
Dit “FIP” virus kan macrofagen binnendringen en zich hierin vermeerderen. Op deze manier verspreidt het virus zich door de bloedbaan. Het ziektebeeld van FIP wordt veroorzaakt door een afweerreactie van het lichaam tegen deze geïnfecteerde macrofagen. Er worden immuuncomplexen gevormd die gaan vastlopen in kleine bloedvaatjes waardoor in en rond deze bloedvaatjes en organen ontstekingen ontstaan.
Besmetting
Katten besmet met het coronavirus kunnen het virus uitscheiden via ontlasting, speeksel en urine maar niet iedere kat ontwikkelt ook FIP (1-5%). Of het coronavirus zich in het lichaam van de kat muteert tot FIP hangt af van een aantal factoren; o.a. de virusstam, genetisch bepaalde afweer van de kat, andere virusinfecties (FIV, FeLV) en het doormaken van stress spelen een belangrijke rol. Katten jonger dan 2 jaar of ouder dan 10 jaar zijn gevoeliger voor FIP. Er zijn de laatste jaren opvallend veel jonge katten (5-8 maanden oud) met FIP.
In een groep katten beperkt FIP zich vaak tot een enkele kat.
Incubatietijd
Onbekend
Ziektebeeld
Er zijn veel verschillende ziektebeelden mogelijk, sommigen zijn zeer vaag en moeilijk te herkennen als FIP, anderen zijn juist zeer kenmerkend voor deze ziekte. De natte vorm is het duidelijkst te herkennen. Hierbij ontwikkelt zich een grote hoeveelheid karakteristiek vocht in borst en/of buikholte, waardoor respectievelijk benauwdheid en/of een dikke buik zal opvallen. Bij de droge vorm kunnen ontstekingshaarden in allerlei organen ontstaan, zoals de nieren, de lever, de milt, de lymfeklieren, het zenuwstelsel of de ogen, zodat een zeer variabel beeld kan ontstaan. In alle gevallen kan men vermagering, sloomheid, slechte eetlust en recidiverende koorts waarnemen.
Diagnose
Via bloedonderzoek zijn antilichamen tegen het coronavirus te bepalen. Het is echter niet mogelijk onderscheid te maken tussen antilichamen tegen het onschuldige coronavirus en antilichamen tegen het “FIP”-virus. De aanwezigheid van antilichamen in het bloed zegt dus niets over het wel of niet hebben van FIP. Het blijft bij een waarschijnlijkheidsdiagnose, al is een verhoging van de gamma-globulines een duidelijke aanwijzing voor FIP, vooral wanneer er sprake is van geel dradentrekkend vocht in de buikholte.
De definitieve diagnose FIP kan alleen gesteld worden door het aantonen van het virus in weefsels. Dit kan alleen via biopten uit organen of bij sectie.
Therapie (regulier)
Voor deze ziekte bestaat geen echte therapie en zeker geen genezende. De meeste katten die verdacht worden van FIP overlijden. Bij de natte vorm gaat dit vaak binnen enkele dagen tot weken en bij de droge vorm binnen een aantal maanden tot jaren.
Door middel van corticosteroïden kunnen de symptomen van FIP verminderd worden. Secundaire problemen zoals ontstekingen, koortsaanvallen, nierfalen, leverfalen of epilepsie worden symptomatisch behandeld.
Sinds een aantal jaren is er een interferonproduct op de markt: Virbagen Omega. De werking hiervan berust op een mogelijk direct antiviraal effect en op de beïnvloeding van de immuunreactie. Het wordt toegepast bij de behandeling van katten met een verdenking op de natte vorm van FIP. Maar er is nog onvoldoende bewijs dat het middel echt effectief is.
Prognose
1-5% van de katten die besmet zijn (geweest) met het corona virus zal FIP kunnen ontwikkelen. 100% van de katten die FIP krijgen gaat dood.
